Vrijdag 12 november was het COPE congres 2021. Children Of Prisoners Europe en Exodus Nederland organiseerden samen deze dag. Het thema was: ‘Time to Act, How to Act?!’. De ondertitel: Cross-sectoral work with an imprisoned parent. Tijdens de dag stonden kinderen centraal. Hun stemmen waren te horen in audiofragmenten tussendoor en in een video. Maar ook figuurlijk. Namelijk in de presentaties van professionals die kinderen centraal zetten.
Ouder en kind
In de ochtend waren er diverse lezingen. Zo vertelde divisiedirecteur Mr. Drs. Monique Schippers hoe het gevangeniswezen aandacht heeft voor ouder en kind. Ze riep directeuren op vandaag nog te zoeken naar hoe DJI de praktijk wat meer kan oprekken ten bate van kinderen en hun ouder. Daarna kwam gevangenisdirecteur Marie-Anne de Groot op het podium. Zij sprak over twee vadervleugels en in het bijzonder de vadervleugel in Penitentiaire Inrichting (PI) Veenhuizen. Een aflevering van Een Vandaag geeft hiervan een beeld. Kinderen geven in deze aflevering het belang aan van de ontmoetingen met hun vader. Een ervaring van een personeelslid plaatsten we al eerder op onze website.
Vaderschap in de strafketen
Dr. Joni Reef vertelde over haar onderzoek naar vaderschap in de strafrechtketen. Ze onderzocht onder andere de identiteit van vaders in detentie en hoe deze kan veranderen gedurende de tijd dat ze vastzitten. Ook vertelde Joni ons over het Prison Project, waarbij zij betrokken was. Uit dit onderzoek bleek dat de helft van de populatie in de gevangenis vader is. Er was echter nog nooit onderzoek gedaan naar vaderschap in detentie. En dit terwijl er veel risicofactoren spelen en men zich afvroeg of detentie geen neveneffecten had op de kinderen. Joni kondigde haar artikel ‘Papa krijgt straf, Aandacht voor vaderschap in Nederlandse strafvonnissen’aan. Daarin beschrijft ze hoe vaak strafrechters kennis hebben over de aanwezigheid van kinderen van de verdachte en hoe zij dit meewegen in hun oordeel.
Summerkamp en Herfstkamp
Na een koffiepauze vertelden Marieke van Zwam en Bill Muth over hun goede ervaringen met Summercamp en herfstkamp voor kinderen van gedetineerden. Het idee van een kamp voor kinderen komt oorspronkelijk uit Amerika. Daar heet het Summer Camp Hope House. Bill is hierbij nauw betrokken. Hij was online aanwezig en lichtte het belang toe en het reilen en zeilen van deze kampen. Marieke raakte een aantal jaar geleden geïnspireerd door de ideeën van Bill. Zij besloot in Nederland een herfstkamp op te starten. Daarvoor legde ze contact met Bill en ging in Amerika kijken bij een Summer Camp.
Exodus heeft in 2021 twee herfstkampen gehouden in PI Vught en PI Veenhuizen. Tijdens zo’n kamp doen de kinderen gedurende de dag allerlei activiteiten samen met hun gedetineerde ouder in de PI. Doel is het versterken van de band tussen ouder en kind. Zo vieren ze bijvoorbeeld hun verjaardag en waarderen de vaders het sumoworstelen heel erg. De ervaringen delen de deelnemende kinderen ’s avonds met andere kinderen en vrijwilligers ‘s. Tijdens het Herfstkamp is er alle tijd en ruimte om samen met de gedetineerde ouder te zijn. Dit in tegenstelling met het wekelijkse korte bezoekuur. De focus van het kamp ligt dan ook op de relatie en niet op straf.
Effecten
Ook drs. Angela Verhagen-Braspennincx gaf een korte lezing en wel over haar promotieonderzoek. Zij is betrokken bij Expertisecentrum K I N D en docent aan Avans Hogeschool. Angela gaat kijken naar welke factoren de relatie tussen vaders in detentie en hun kinderen beïnvloeden. Daarbij betrekt ze nadrukkelijk ook het sociale netwerk. Dit doet zij in samenwerking met K I N D.
Buitenlands onderzoek
Children of Prisoners Europe werd vertegenwoordigd door twee leden. Maja Gabelica Šupljika, beleidsmedewerker bij de kinderombudsman van Kroatie en Ewelina Startek, projectmanager van Probacja uit Polen. Zij spraken over samenwerken en ondersteuning vanuit verschillende sectoren en het behouden van waardigheid van de kinderen. Maja legde duidelijk uit waar elke professional zijn plek heeft in de strafrechtketen om de waardigheid van het kind te beschermen. Ewelina toonde een indrukwekkende video. Ze legde vervolgens uit hoe professioneel handelen in de praktijk werkt en waar het soms mis gaat. Beiden legden de nadruk op het belang van het juist handelen vanuit de positie waarin we staan.
Wat kan ik doen?
’s Middags gingen professionals uit verschillende sectoren met elkaar in gesprek in rondetafelgesprekken. Ze inspireerden elkaar en ze bespraken ook de mogelijkheden om het werk te verbeteren ten bate van kinderen. Daarbij gebruikten ze de ’s ochtends verkregen informatie op het COPE congres. Aan de hand van de strafketen bespraken professionals welke rol hun organisatie zou kunnen spelen in verschillende momenten van de keten. De vraag was steeds: wat zou ik kunnen doen om de omstandigheden voor de kinderen van gedetineerden te verbeteren?
Aan het eind van de dag deelden drie volwassen kinderen die betrokken zijn bij Exodus en K I N D met een (ex-)gedetineerde ouder die hun ervaring over de dag. Zij benoemden dat ze geraakt waren omdat het deze keer echt over hen ging. Tevens spraken ze het verlangen uit dat het voor jonge kinderen nu beter gaat worden. K I N D kijkt met een goed gevoel terug op dit congres.
