Skip to main content

Recentelijk verscheen de publicatie van het onderzoek ‘Papa krijgt straf; Aandacht voor vaderschap in Nederlandse strafvonnissen in BOOM Strafblad. Het is een oproep aan rechters tot het meewegen van vaderschap in de oriëntatie op de straf in het belang van de toekomst van ouder en kind. Het onderzoek is uitgevoerd door Dr. J (Joni) Reef en mr. M.R. (Rachèl) Jansen – de Wilde Msc.

Vaderschap is onderbelicht in de straftoemetingspraktijk

Kinderen van mannelijke verdachten blijken een zeer onderbelicht thema in de dagelijkse straftoemetingspraktijk. Echter ongeveer 90% van de gevangenispopulatie is man en de helft van deze mannen heeft kinderen. Een ouder in detentie leidt tot verschillende onwenselijke gevolgen voor kinderen. Het gaat dan om bijvoorbeeld emotionele problemen maar ook strafbaar gedrag. Ook kan detentie een bedreiging vormen voor een (gezonde) ouder-kind relatie en de sociale- en economische weerbaarheid van een gezin. In sommige landen is er wel aandacht, bijvoorbeeld door de rechter, in de straftoemetingspraktijk voor zorgtaken van vaders bij het bepalen van de straf, .

In het onderzoek probeerden Joni en Rachèl inzicht te krijgen in de kansen die er liggen op het gebied van vaderschap in de fase van de straftoemeting in Nederland. Zo laat de empirische analyse zien dat er weinig aandacht lijkt te zijn voor gezinsgerichte strafoplegging in ons land. Het artikel doet aanbevelingen over hoe aandacht voor vaderschap potentieel kan bijdragen aan het verminderen van criminaliteit in Nederland. Deze informatie kan ook bewustwording creëren bij rechters en de overige partijen ter terechtzitting. Daarnaast geeft de informatie aanleiding tot verbetering in het implementeren van de aanbeveling van de Raad van Europa nu blijkt dat er op dit gebied nog weinig stappen zijn gezet. Ook K I N D vindt aandacht voor de aanbevelingen belangrijk.

Effect van straffen

Straffen hebben bredere maatschappelijke effecten dan het op het eerste gezicht lijkt. Kinderen van gedetineerde ouders hebben rechten. De uitdaging ligt in het verzekeren dat deze rechten worden vertaald naar daadwerkelijke uitvoering. Zo worden kinderen en gezinnen meer naar het centrum van de straftoemetingsbeslissing gebracht. De vaderrol verdient een prominentere rol tijdens de zitting en in de strafoverweging van de rechter. Dat doet meer recht aan de rol van de man binnen het gezin. Niet alleen de kinderen en vaders hebben hier baat bij, maar ook onze samenleving als geheel.

Dit onderzoek is uitgevoerd met een LUF/Gratama onderzoeksubsidie voor academisch talent.