Langszij komen

Sylvie van Straten kwam vanuit het project Ouder In Detentie langszij bij een gezin als ambulant begeleidster. Wat hield haar rol in? Welke inzichten heeft zij opgedaan? Dat vertelt zij in het interview hieronder.

Onbekende wereld

‘Het project Ouder in Detentie draaide al een tijdje toen ik door hen via een oud-collega, lid van de projectgroep vanuit Avans, gevraagd werd om een gezin te gaan begeleiden,’ vertelt Sylvie bij haar thuis aan de keukentafel. Het doel van dit project was om de ondersteuningsbehoefe van een gezin in kaart te brengen en deze kinderen en moeders vervolgens laagdrempelig te ondersteunen bij het omgaan van de impact van de detentie van hun vaders en (ex)partner.

Voor mij was de wereld van detentie onbekend, maar ik had wel veel ervaring in het begeleiden van gezinnen vanuit mijn werk in de kinder- en jeugdpsychiatrie en vanuit mijn praktijk Eigen Kracht. En dus besloot ik erin te stappen.’

Focus

Sylvie kreeg een gezin toegewezen waarbij de vader een ernstig delict had gepleegd, wat het extra ingewikkeld maakte voor moeder en kinderen.

Daarom mocht Sylvie vijf maanden lang meerdere uren per week dit gezin terzijde staan.

‘Ik maakte kennis met het gezin en de eerste paar weken lag de focus op kennismaken, observeren en inventariseren: wat speelt er, wat heeft elk gezinslid nodig en hoe kan ik daarbij ondersteunen?

Met als basishouding dat ik als mens en als hulpverlener binnen een gezin kom; met oog voor de anderen dat ik me qua tempo en inhoud aanpas aan de ander.’

‘Om een concreet voorbeeld te geven: moeder en ik haalden eerst een tijdje samen haar kinderen van school en pas toen zij mij beter kende en voldoende vertrouwde, ging ik haar kinderen zelf van school halen.’

‘Mijn aanwezigheid betekende voor moeder dat zij haar hart kon luchten bij mij als professionele sparringspartner; of dat nu bijvoorbeeld om emotionele of praktische zaken ging. Heel belangrijk voor haar om te weten dat zij er niet alleen in stond. Ook had zij even tijd voor zichzelf of voor urgente werkzaamheden als ik bijvoorbeeld even met haar kinderen naar het buurtspeeltuintje ging. Tijdens het spelen was er ook ruimte voor de kinderen om iets van hun gevoel met mij te delen of gewoon om even lekker te spelen en kind te zijn.’

Draagkracht versterken

‘Als ambulant begeleidster ben ik erop gericht hoe elk gezinslid zijn positie kan houden; hoe kan een kind zijn kind kindrol houden (in plaats van de verantwoordelijkheid van een volwassene op zich te gaan nemen), hoe kan de gedetineerde toch als ouder betrokken blijven en hoe kan de achtergebleven ouder overeind blijven?

Ik kijk dus naar een gezin als een gezinssysteem en kijk wat nodig is om het beter te laten functioneren; om het meer in balans te laten zijn.

Vanuit dat oogpunt keek ik naar de gedetineerde als vader zijnde en niet als een man met een delict. Dus hoe kon deze vader in detentie zijn vaderrol nog passende invulling geven?

Voor de moeder geldt dat de daadwerkelijke zorg alleen op haar schouders rust. Bovendien draagt zij ook de emotionele belasting van de extra aandacht die de kinderen in deze situatie nodig hebben. Dan is de hamvraag: hoe versterk je moeders broodnodige draagkracht?’

‘Het antwoord is: verbreden en versterken van haar netwerk. Een netwerk betekent dat moeder bij andere volwassenen haar verhaal kwijt kan en dat er oppas voor de kinderen beschikbaar is zodat zij als moeder er niet alleen voor staat. Het is essentieel dat een moeder in zo’n situatie op de been blijft, want alleen dan kan zij er voor haar kinderen zijn.

In die periode van vijf maanden is de draagkracht van deze moeder versterkt en daarmee haar vertrouwen vergroot om ook na mijn afscheid met een andere hulpverleningsvorm verder te kunnen gaan.’

Symposium

‘Vorig jaar november werd het project Ouder in Detentie op de locatie Avans ’s Hertogenbosch afgerond met een symposium: Kinderen in beeld. Mooi dat er zoveel betrokkenen en organisaties aanwezig waren, waaronder de Kinderombudsman en dat er bewust aandacht is voor deze kinderen. Want één ding is zeker; deze kinderen en gezinnen hebben een warm netwerk om hen heen nodig