Er is steeds meer aandacht voor het belang van de relatie tussen kinderen en hun gedetineerde vader of moeder. Nationaal en internationaal zijn er verscheidene initiatieven die gericht zijn onderhouden, repareren of versterken van ouder-kindrelaties tijdens detentie. Om deze initiatieven zo effectief mogelijk te laten zijn, is het van belang dat deze gestoeld zijn op actuele wetenschappelijke inzichten. Daarom hebben wij vanuit de Hanzehogeschool Groningen en de Rijksuniversiteit Groningen op systematische wijze de wetenschappelijke literatuur over dit onderwerp in kaart gebracht, waarbij we ons specifiek hebben gericht op kinderen met een vader in detentie.
Vier factoren
Uit ons onderzoek blijkt dat de relaties tussen kinderen en hun vaders tijdens detentie alleen te begrijpen zijn in hun bredere context. Deze relaties worden gevormd door:
- de relatie tussen kind en vader voorafgaand aan detentie
- de rol van de moeder of verzorger van het kind in het faciliteren van contact tussen kind en vader tijdens detentie
- de hoeveelheid en de kwaliteit van het contact tussen kind en vader tijdens detentie
- de faciliteiten en barrières van de penitentiaire inrichting voor het onderhouden van gezinsrelaties. Denk hierbij aan de afstand tussen de inrichting en de woonplaats van het gezin, de kosten voor telefooncontact, de kindvriendelijkheid van de bezoekersruimtes en de houding van het personeel naar bezoekers
Deze vier factoren overlappen regelmatig. Zo wordt de keuze van moeders of verzorgers om contact tussen vader en kind te faciliteren beïnvloed door de relatie tussen kind en vader voorafgaand aan detentie en de barrières of faciliteiten van de penitentiaire inrichting voor het onderhouden van contact. Daarnaast spelen de relatie tussen vader en moeder of verzorger en de leeftijd van het kind een belangrijke rol in deze keuze.
Aanpak op maat
Ons onderzoek onderstreept het belang voor initiatieven die gericht zijn op het onderhouden, repareren of versterken van ouder-kindrelaties tijdens detentie om aan te sluiten op de individuele behoeften van gezinnen. Een op maat gemaakte aanpak zal daarmee effectiever zijn dan een one size fits all-benadering.
Het onderzoek is uitgevoerd door Simon Venema, dr. Eric Blaauw, dr. Marieke Haan en prof. dr. René Veenstra. Later dit jaar wordt het artikel aangeboden ter publicatie in een wetenschappelijk tijdschrift.
Simon Venema MSc is onderzoeker bij het Lectoraat Verslavingskunde en Forensische Zorg van de Hanzehogeschool Groningen, Verslavingszorg Noord Nederland en is als promovendus verbonden aan de afdeling sociologie van de Rijksuniversiteit Groningen. In zijn onderzoek richt hij zich op de evaluatie van de Gezinsbenadering in de noordelijke penitentiaire inrichtingen, op gezinsrelaties in gezinnen waarvan de vader gedetineerd is en op het belang van gezinsrelaties voor het welzijn van kinderen met een vader in detentie. Email: s.d.venema@rug.nl / s.venema@vnn.nl
Recente publicatie
Venema, S., Glasbergen, P., & Kassenberg, A. (2020). De Gezinsbenadering in penitentiaire inrichtingen: Verbinding tussen gedetineerde vader en kind. In: E. Blaauw & M. van der Meer-Jansma (Eds.), Verslaving in context: De kracht van de omgevingondersteunende zorg (p. 123-135). Groningen: De Marne
