“Als een rechter overweegt een ouder naar de gevangenis te sturen, moet hij of zij nadenken over welke veranderingen dit voor ieder kind met zich meebrengt. Wat zijn de rechten van het kind en wat is het beste voor het kind. Indien mogelijk moet de ouder een straf krijgen in de gemeenschap in plaats van naar de gevangenis te gaan, vooral als hij of zij de belangrijkste verzorger van het kind is.” Dit is een onderdeel uit de aanbeveling van de Raad van Europa over kinderen met een gedetineerde ouder.
Op diverse momenten in het proces van aanhouding tot vrijlating worden er strafrechtelijke beslissingen genomen over verdachte of gedetineerde ouders. Het zijn beslissingen die een grote impact op het leven van deze ouders en hun kinderen hebben. Het door vele landen geratificeerde Internationale Verdrag inzake de Rechten van het Kind [IVRK] schrijft voor dat kinderen bij dergelijke beslissingen gehoord moeten worden en dat rekening wordt gehouden met het belang van deze kinderen. Hoe passen strafrechters het Kinderrechtenverdrag in de praktijk toe? Om antwoord op deze vraag te geven, kijken we naar een Australische publicatie van Flynn, Naylor & Fernandez (2016).
Middels kwalitatief onderzoek is in kaart gebracht hoe de politie, advocatuur, en magistratuur (N=16) omgaat met kinderen van verdachte ouders en welke visie hieraan ten grondslag ligt. In twee focusgroepen met politieagenten (n=7), twee focusgroepen met advocaten (n=5) en individuele interviews met strafrechters (n=4) zijn verhalen en ervaringen opgehaald. Het onderzoek toont aan dat verdachte ouders vaak als individuen worden beoordeeld en dat er weinig aandacht lijkt te zijn voor hun opvoedrol en het belang van de kinderen die van hen afhankelijk zijn.
“The Court Network says that they’re not childcare people”
Het onderzoek concludeert dat er geen specifiek beleid gericht op kinderen van verdachte ouders lijkt te zijn. Het rekening houden met de belangen van kinderen in de strafrechtelijke context rondom hun ouders lijkt samen te hangen met hoe men zijn rol en de functie van de organisatie opvat.
Notabene: Ook dichterbij huis is onderzoek gedaan naar de toepassing van het Kinderrechtenverdrag in de veroordelingscontext. In de nog te verschijnen journal van COPE (juni 2020) licht Heleen Lauwereys haar onderzoek (2019) toe naar de gerechtelijke discretionaire bevoegdheid en de rol van het belang van het kind in het Belgisch strafrecht en in de praktijk.
Flynn, C., Naylor, B., & Fernandez Arias, P. (2016). Responding to the needs of children of parents arrested in Victoria, Australia. The role of the adult criminal justice system. Australian & New Zealand Journal of Criminology, 49(3), 351-369.
© 2023 Expertisecentrum K I N D.