Interview met (ouders) Dennis & Kitty: familie zijn tijdens detentie
Wat doet het met je huwelijk als je partner naar de gevangenis moet? Wat komt er allemaal op je af als achtergebleven ouder? Hoe kun je je rol als vader nog invullen als je in de gevangenis zit?
Het uur van de waarheid
‘Wat ik zo in jou waardeer is jouw eerlijkheid.’ Een prachtig compliment om van je vrouw te krijgen, maar daarmee was op deze avond van de Marriage Course voor Dennis het uur van de waarheid aangebroken.
‘Ik wist dat ik nu moest doen, wat God mij al eerder gevraagd had: aan het licht brengen, wat ik in het duister verborgen had gehouden.’
Toen vertelde Dennis aan zijn vrouw Kitty wat de wáre reden was waarom hij afgelopen paar maanden zoveel thuis was geweest; niet om zogenaamd aan zijn eigen bedrijf als freelancer te werken, maar omdat hij ontslagen was vanwege fraude. Vijf jaar lang had hij een dubbelleven geleid voordat het uiteindelijk was uitgekomen en nu hing er een gevangenisstraf boven zijn hoofd.
De wanhopige blik in zijn ogen en zijn ineengekrompen houding vol schaamte riepen bij Kitty gevoelens van meeleven op in plaats van boosheid.
‘Nu terugkijkend stond ik op dat moment op een kruispunt, waarbij ik in een split second reageerde: Of de weg van boosheid en afwijzing kiezen en scheiding, of kiezen voor de weg van vergeving, de ander genade gunnen en gaan voor herstel. Ik ben zelf christen en heb vergeving van God ontvangen. Daarom kon ik er voor kiezen om Dennis te vergeven en samen verder te gaan.’
Verhoor politiebureau
In de maanden daarna zette Dennis bewust stappen om zijn dubbelleven voorgoed achter zich te laten. Zijn schaamte, angst en zelfrechtvaardiging zette hij opzij; hij vertelde aan familie, vrienden en aan de kerk wat hij gedaan had. Hij verkocht zijn motor en andere dure spullen om zijn schuld al zoveel mogelijk in te lossen bij het bedrijf wat hij gefraudeerd had.
Toen kwam de dag dat zowel Dennis als Kitty op het politiebureau voor verhoor moesten verschijnen. Kitty vertelt: ‘Daar zat ik op het politiebureau in een aparte kamer, omdat ik eerst nog moest kolven voor onze baby die nog maar een paar weken oud was. Ik was zo verdrietig, het was zo zwaar; nog niet zo lang geleden de bevalling, mijn moeder ernstig ziek door kanker en nu hier om ook nog zelf verhoord te worden! De politie wilde eerst niet geloven dat ik niet medeplichtig was. Het voelde alsof mijn naam beschadigd werd, zo vernederend. Het verhoor duurde een uur en toen mocht ik naar huis, naar de baby.’
Dennis werd urenlang verhoord en moest daar toen in de cel een paar uur wachten voor hij naar huis mocht. ‘Ik weet nog dat ik in de cel mijn schoenen uit moest doen en daar stond ik met mijn blote voeten op de koude vloer. De kou trok op in mijn lichaam. Een voorproefje van de kilte van het leven om opgesloten te zijn in een gevangenis.’
Rechtszaken
Diezelfde kilte ervoer Dennis ook tijdens de eerste rechtszaak en later in hoger beroep. ‘De manier waarop het OM met mij omging, zo vol minachting en wantrouwen, dat heeft me echt geraakt.’
Ook voor Kitty was het heftig om getuige van die minachting te zijn. ‘Wat voor mij ook confronterend was, was om tot in precieuze details te horen hoe Dennis gefraudeerd had en hoeveel schade hij daarmee anderen had aangebracht.’
Medeleven en warmte gegeven door familie, vrienden en kerk was hen tot steun in deze moeilijke periode. Vanwege corona duurde het maanden voordat de rechter in mei 2022 zijn definitief oordeel velde: zes maanden celstraf voor Dennis.

Voorbereiding
Het vonnis was wel bekend, maar niet wanneer de celstraf in zou gaan. Dennis en Kitty besloten dat het belangrijk was om zich samen en als gezin zo goed mogelijk voor te bereiden op de gevangenisstraf van Dennis.
‘We volgden een weekend “Couples Experience” van de organisatie 4M’, vertelt Dennis, ‘om ons huwelijk te verstevigen.’
‘Voor onze kinderen zocht ik ook hulp en kwam toen uit bij Expertisecentrum K I N D’, vult Kitty aan.
‘Wat was ik blij met de vele praktische tips die we via Expertisecentrum K I N D kregen! Want hoe en wat vertel je aan je kinderen van 9, 7 en inmiddels 3,5 jaar dat ze hun vader een half jaar niet zullen zien?’
‘Expertisecentrum K I N D adviseerde ons om de kinderen wel te vertellen dat Dennis naar de gevangenis zou gaan in plaats van een smoes als een lange zakenreis te gebruiken. Kinderen kunnen anders bijvoorbeeld gaan denken dat werk belangrijker voor hun vader is dan zij. We kregen ook de tip om in plaats van gevangenis het woord ‘goedmaakhuis’ te gebruiken. En om ons verhaal uit te leggen aan de hand van tekeningen, zodat de jongste het ook zou snappen.’
Een paar maanden later kreeg Dennis het bericht wanneer hij zich moest melden bij de gevangenis. Dennis vertelt geroerd: ‘Twee weken van tevoren hebben we het toen aan de kinderen verteld. We zijn naar het bos gegaan, met een picknickkleed, chips en ons beeldverhaal. Het was emotioneel, we hebben met elkaar gehuild en gebeden. Het was zo pijnlijk en tegelijkertijd voelden we ons nog nooit zo verbonden als gezin.’
‘De avond voor ik naar de gevangenis ging hebben we bewust als gezin uitgebreid afscheid genomen. We hadden een aftelkalender voor de kinderen gemaakt en zij kregen een cadeau als een tastbaar aandenken van ons. Op die manier gebeurde dat afscheid niet op het laatste moment op maandagmorgen vlak voor school. Dat was ook op aanraden van Expertisecentrum K I N D. Verder hadden we hun leerkrachten van te voren ingelicht en wisten onze kinderen dat ze bij hen terecht konden.’

Vader zijn in de gevangenis
Eenmaal opgesloten in de gevangenis probeerde Dennis er alles aan te doen om contact te houden met zijn vrouw en kinderen. Maar dat viel niet mee.
‘Op mijn afdeling waren er maar vier telefoons beschikbaar voor vijftig man en er waren maar heel weinig belmomenten. Je had geen eigen mobiel, dus het was enorm dringen om er tussen te komen als dat al lukte.’
‘Gelukkig mocht ik na twee maanden als schoonmaker op de afdeling aan de slag en kon ik overdag tussendoor bij de telefoon om even naar huis te bellen.’
Dennis mocht twee keer per week één uur bezoek hebben, waarbij er maximaal drie personen tegelijkertijd op bezoek mochten komen. Kitty kon dus nooit met hun drie kinderen tegelijk komen, maar moest er altijd één kind bij een oppas blijven.
‘Bij binnenkomst mochten we elkaar maar een paar seconden een knuffel geven. Mijn kinderen mochten niet bij mij op schoot. We moesten allemaal verplicht op onze eigen stoel aan tafel zitten. Als een kind toch van zijn stoel afkwam om naar mij toe te komen, reageerde de bewaker boos naar het kind. Maar voor kinderen is het zo onnatuurlijk om een uur lang aan tafel te moeten zitten en praten. Mijn kinderen wilden met mij spelen, stoeien, mij kusjes geven. Dat kon dus allemaal niet en dat was zo naar! Wat ik echt het zwaarst vond in de gevangenis, was het gemis van Kitty en de kinderen en die starre bezoekregels als ik hen wel zag.’
Dennis schreef veel brieven aan zijn gezin om op die manier toch te proberen zo goed mogelijk in contact te blijven. Ook gebruikte hij de overvloedige tijd om te reflecteren over zijn leven en hoe zijn rol als echtgenoot en vader wilde gaan invullen als hij weer vrij kwam.

Thuisfront: alle ballen in de lucht zien te houden
Voor Kitty waren de eerste twee weken en de laatste paar weken van Dennis’ gevangenschap het zwaarst.
‘In het begin moest ik een ritme vinden om alle ballen in de lucht te kunnen houden met de zorg voor de kinderen, het huishouden, bezoeken aan Dennis en dan nog mijn baan. De kerk sprong in door wekelijks op vrijdagavond, als ik helemaal afgedraaid was van de week, een maaltijd te komen brengen. Mijn broer en schoonzus waren ook een geweldige steun voor mij en de kinderen.’
‘Van tevoren hadden Dennis en ik afgesproken om elke dag een psalm uit de Bijbel te lezen, zodat we toch iets gemeenschappelijks deelden. In de psalmen komt ook de diepte van het leven aan orde, dat hielp mij met al mijn verdriet en gemis.’
‘Wat mij ook hielp in die tijd was om een strak schema te hebben, dat gaf de kinderen en mij structuur en houvast. Zo aten we bijvoorbeeld elke donderdagavond standaard lasagne.’
‘Zoals Dennis al vertelde, waren de bezoeken heel statisch. In al die maanden was er één speelmiddag georganiseerd voor alle gevangen ouders en hun kinderen in een gymzaal. Dat was super voor Dennis en onze kinderen. Ik zag ernaar uit om even tijd voor mezelf te hebben en bijvoorbeeld even te gaan winkelen in het centrum. In plaats daarvan werd ik samen met de andere partners van gevangenen opgesloten in de warme wachtruimte! We mochten er persé niet uit. Het bleek dat een keer eerder een moeder niet terug was gekomen om haar kind na de spelmiddag op te halen. De directeur was vastbesloten om dat risico niet nog een keer te lopen. Opgesloten in die wachtruimte voelde ik mijzelf zo gevangen!
‘Tegen het einde van Dennis’ gevangenschap vond ik het heel spannend worden; hoe zou het gaan als hij weer thuiskwam?’
Thuiskomst: weer één gezin vormen
Wat waren de kinderen blij toen hun vader na vijf lange maanden weer thuis was!
Vanwege goed gedrag mocht Dennis een maand eerder naar huis, maar moest zich die laatste maand nog wel geregeld melden bij de reclassering.
‘Het voelde vreemd om weer thuis te zijn. Ik kwam uit zo’n andere wereld van starre regels en van opgesloten zijn. Ik moest echt weer even aarden in deze voor mij nu nieuwe wereld. In de gevangenis word je daar niet op voorbereid.’
Voor Kitty was het ook een grote overgang. ‘We moesten weer op elkaar ingesteld raken en weer naar elkaar toegroeien. Dat kostte tijd en ging ook met ups en downs. Ik moest ook vele uren inhalen van mijn werk, die ik niet had kunnen werken om er voor de kinderen te kunnen zijn toen Dennis in de gevangenis zat. Vorige week heb ik al mijn uren ingehaald en is het precies een jaar geleden dat Dennis uit de gevangenis kwam. Voor mijn gevoel is ons leven pas nu weer écht van ons geworden.’
4 maart 2024 | Interview met Dennis & Kitty (gefingeerde namen)
Interviews: Liesbeth van Luipen – Verhaalatelier.nl | Vrijwilliger Expertisecentrum K I N D
Vormgeving: Yleana Hanekamp – Plafondeling.nl | Vrijwilliger Expertisecentrum K I N D