Samen met Joep Harmsen ging Winie Hanekamp op bezoek bij PACT (Prison Advice and Care Trust). Na een ontmoeting op Malta -tijdens de jaarlijkse Europese Children of Prisoners Europe conferentie- nodigde PACT, Expertisecentrum K I N D uit om deel te nemen aan een training in een gevangenis voor leerkrachten. PACT is een landelijke Engelse organisatie en katholieke liefdadigheidsinstelling die al meer dan 120 jaar gevangenen, mensen met een strafblad en hun kinderen en families ondersteunt.
De training
Joep en Winie namen deel aan de training omdat we vanuit het Expertisecentrum K I N D en het lectoraat Transmuraal Herstelgericht Werken bezig zijn met het ontwikkelen van scholing en training voor professionals die werken met kinderen van wie een ouder in detentie zit.
De uitnodiging van PACT sloot hier dus goed aan op onze eigen doelstelling en zij bood ons de kans om te leren van een bestaande aanpak waarin onderwijs en het gevangeniswezen op een betekenisvolle manier met elkaar worden verbonden.
Deze training is bijzonder omdat zij op een indrukwekkende wijze laat zien wat de impact van detentie van een ouder op kinderen betekent en hoe leerkrachten hier een belangrijke rol in kunnen spelen. De training vindt deels plaats in en deels buiten de gevangenis. Eerst in een speciaal visitor centre, dat is ingericht voor een rustig en gastvrij ontvangst van families en de kinderen buiten de gevangenis. Een plek waar je naar de WC kan, drinken krijgt en ook activiteiten met de kinderen en familieleden worden gedaan. Een uurtje landen voordat je de gevangenis in moet. Dit is trouwens iets wat in Nederland nog niet gestructureerd gebeurt. Daarna krijgen alle deelnemers de ervaring om de gevangenis in te gaan, inclusief de ervaring met een drugshond. Hiermee wordt de impact van het bezoek direct voelbaar.
Leerkrachten worden zich tijdens de training bewust van de “reis van het kind”: van het moment van arrestatie tot de periode van detentie en de terugkeer naar huis. Thema’s als schaamte, geheimhouding, social media en loyaliteitsconflicten komen concreet aan bod. De training maakt duidelijk hoe zwaar het vaak voor kinderen is om het geheim van de detentie van een ouder te dragen en hoe belangrijk het is dat leerkrachten oog hebben voor zowel het kind als de ouder. Ze krijgen praktische handvatten om steun te bieden, signalen op te vangen en samen te werken met hulpinstanties. Door middel van casuïstiek en de child impact assessment leren de deelnemers hoe zij in de praktijk met kinderen in gesprek kunnen gaan.
Wat is het haakje met bijvoorbeeld een lopend project binnen het lectoraat en het werk van K I N D?
De link met een lopend project binnen het lectoraat Transmuraal Herstelgericht Werken ligt in de inzet voor kindgericht werken binnen justitiële instellingen. Binnen de Woenselse Poort (FPK) werkt het lectoraat aan het vergroten van de verantwoordelijkheid voor het herstel van de ouder-kindrelatie. Onder andere door cliënten hierbij te ondersteunen en de ontwikkeling van de kindkamer in de kliniek. Daarnaast geeft het lectoraat in verschillende gevangenissen trainingen over kindvriendelijk bezoek en ontwikkelen we met het expertisecentrum K I N D kindvriendelijk fouilleren. De training van PACT sluit hier direct op aan, omdat ook zij laten zien hoe professionals binnen het gevangeniswezen en het onderwijs kunnen bijdragen aan het welzijn en herstel van kinderen van gedetineerde ouders.
Voor K I N D was de nieuwsgierigheid ook gewekt omdat deze training een koppeling maakt tussen de twee focusgroepen waar we ons hard voor maken, professionals uit het gevangeniswezen en het onderwijs, de twee plaatsen waar je deze kinderen kan vinden.
Impact
Joep: Het meest is mij bijgebleven hoe groot de impact van social media is op kinderen. Zij worden vaak al via beeldmateriaal op hun telefoon geconfronteerd met wat hun vader of moeder heeft gedaan. De ongezouten en kwetsende meningen van anderen die onder deze filmpjes staan kunnen veel kapot maken.
Winie: Het besef bij de leerkrachten dat zij een belangrijke rol hebben, omdat slechts een deel van de kinderen hun vader of moeder bezoeken; die andere kinderen zitten dus bij hen in de klas.
